Er is een populair geloof in het gebruik van zelfgemaakte mengsels die wonderbaarlijke oplossingen voor desinfectie beloven. De wetenschap heeft echter aangetoond in hoeverre ze effectief zijn en wat de potentiële gezondheidsrisico’s zijn als er niet op de juiste manier mee wordt omgegaan.
De combinatie van zuiveringszout en azijn is een wijdverbreide huishoudelijke truc geworden om allerlei oppervlakken schoon te maken, vlekken te verwijderen en zelfs te desinfecteren. Dit advies, dat van generatie op generatie is doorgegeven, lijkt een vaste plaats in huis te hebben.
De echte effectiviteit en de mogelijke risico’s van het gebruik ervan zijn echter in twijfel getrokken door scheikundigen en gezondheidsdeskundigen, die hebben onthuld wat er echt gebeurt als deze twee bestanddelen worden gemengd.
Wat gebeurt er als u zuiveringszout en azijn mengt?
Vanuit chemisch oogpunt genereert het mengen van zuiveringszout, een base, met azijn, een zuur dat azijnzuur bevat, een chemische reactie die water, kooldioxide (bellen) en natriumacetaat, een zout, produceert. Deze reactie is weliswaar kleurrijk, maar heeft geen reinigende eigenschappen van betekenis.
Volgens Amanda Morris, vicevoorzitter van de afdeling scheikunde aan Virginia Tech, is het resultaat wat zij noemt “veredeld water”. Het kenmerkende borrelen is te wijten aan de vorming van koolzuur, een zeer onstabiele verbinding die snel ontleedt.
“De mechanische beweging van de bubbels kan in sommige gevallen helpen om resten los te maken, maar als ze eenmaal weg zijn, is het mengsel nutteloos,” legde Morris uit in een interview met The Kitchn. In feite kan het gebruik van zuiveringszout en azijn samen zelfs averechts werken, omdat ze elkaars individuele eigenschappen neutraliseren.
Waar zijn zuiveringszout en azijn dan wel goed voor?
Interessant genoeg zijn beide producten afzonderlijk effectiever. Zowel zuiveringszout als azijn hebben praktische toepassingen bij het schoonmaken:
- Zuiveringszout: door zijn alkalische aard is het effectief in het bestrijden van vetresten en geurtjes. Wanneer het in water wordt opgelost, kan er een pasta worden gemaakt die nuttig is voor het schoonmaken van oppervlakken zonder het risico te lopen deze te beschadigen.
- Azijn: azijnzuur is effectief bij het verwijderen van kalkvlekken en hardwaterresten. Door het te verwarmen wordt het effect bij deze taken versterkt.
Als het echter de bedoeling is om te desinfecteren, is het essentieel om specifieke producten te gebruiken die deze functie vervullen, want volgens deskundigen hebben noch azijn noch bicarbonaat bewezen desinfecterende eigenschappen.
Gezondheidsrisico’s van zulke populaire mengsels
Hoewel het bruisen dat ontstaat door het combineren van azijn en zuiveringszout onschadelijk lijkt, kan het uitvoeren van deze reactie in afgesloten ruimtes of kleine containers riskant zijn. De ophoping van kooldioxide kan een kleine explosie veroorzaken als er niet op de juiste manier mee wordt omgegaan.
Bovendien kan het weken van voorwerpen in dit mengsel bepaalde materialen beschadigen, zoals plastic of metalen, vanwege de corrosieve eigenschappen van de azijn.
Een andere populaire combinatie is zout en azijn. Hoewel dit ook gepromoot wordt als oplossing voor het elimineren van mijten, schimmel, vocht en ongedierte zoals mieren, waarschuwen experts dat de effectiviteit verre van gegarandeerd is. Amanda Morris wijst er ook op dat dit mengsel chemische verbindingen genereert die geen reinigende of desinfecterende eigenschappen hebben.
Overmatig dagelijks gebruik van dit mengsel kan ook gezondheidsproblemen veroorzaken. Volgens gezondheidsspecialisten kan langdurig gebruik leiden tot huidirritatie en allergische complicaties, vooral bij gevoelige personen.
Wat is de beste strategie voor effectieve reiniging?
De sleutel tot effectief schoonmaken is het gebruik van de juiste producten. Hoewel zuiveringszout nuttig kan zijn voor het verwijderen van vet, en azijn voor het bestrijden van kalkvlekken, is het beter om de twee niet te combineren. En, zoals hierboven vermeld, als het de bedoeling is om te desinfecteren, is het essentieel om hiervoor gecertificeerde producten te gebruiken.
De mythe dat deze zelfgemaakte mengsels wonderen verrichten blijft bestaan, maar als u de wetenschap erachter begrijpt, kunt u beter geïnformeerde beslissingen nemen. Hoewel er uiteindelijk niets mis is met het gebruik van dit soort producten, is het belangrijk om hun beperkingen en risico’s te kennen voordat u ze in uw dagelijkse schoonmaakroutine opneemt.
